نگاهی به فیلم‌سینمایی «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» اثر سیدعلی موسوی‌نژاد| درکی درست از بازخوانی تاریخ وحقیقت

احد مطبوعی | شهرآرانیوز؛ روزگاری که هنوز سروکله تبلت و بازی‌های ویدئویی پیدا نشده بود، سینما مخاطبانی داشت که هرچند کوچک بودند، دنیای بزرگی داشتند. زمانی که «کلاه‌قرمزی» به تهران می‌آمد تا به دیدار آقای مجری برود، «پاتال» از کره‌اش بیرون می‌آمد تا آرزوی بچه‌ها را برآورده کند، «کپل» و «گوش‌دراز» دنبال راهکاری برای فرار از «اسمشو نبر» بودند.

در آن دنیا سینما فقط مال بزرگ‌تر‌ها نبود، اما با گذشت زمان و ظهور تهیه‌کنندگانی که فقط به فکر سود تجاری‌شان بودند، کم‌کم سینمای کودک جان باخت. به‌طوری‌که از اوایل دهه۸۰ تا اواسط دهه۹۰ کمتر از انگشت‌های دست، آثاری خوب و فاخر برای کودکان ساخته شد، ولی از اواخر دهه۹۰ و با تولید «شاهزاده روم» ورق برگشت و اتفاقات خوبی برای سینمای کودک و نوجوان افتاد. یکی از آن اتفاق‌های خوب سینمایی این روزها، ساخت انیمیشن «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» با عوامل مشهدی است.

اثری از جنس نوجوان

«ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» در راستای آثار کلیشه‌زدای سینمای نوجوان است که سعی کرده است در پرداخت شخصیت و نشان‌دادن فضای فکری نوجوان متفاوت عمل کند و هم‌زمان تلاش می‌کند صدای نوجوانان علاقه‌مند به بازی‌های رایانه‌ای باشد و از وضعیت ابهام‌برانگیز بازی‌های داخلی و حمایت‌نکردن مدیران از بازی‌سازان انتقاد کند. «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» فیلم دغدغه‌مندی است و تلاش می‌کند حقایقی را تبیین کند و یک تصویر درست از رژیم صهیونیستی ارائه دهد و واقعه تاریخی فتح قلعه خیبر را به کودکان و نوجوانان معرفی کند.

قهرمان‌سازی اصولی

با دیدن «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» ما متوجه درک درست سیدعلی موسوی‌نژاد از مفهوم قهرمان می‌شویم. موسوی‌نژاد یک قهرمان‌شناس است و سعی می‌کند تعریفی درست و اصولی از قهرمان برای مخاطبش ارائه دهد و مفهوم قهرمان را زیر سایه بنیان خانواده می‌آورد؛ برخلاف سوپرقهرمانان هالیوودی که پیروزی و به‌دست‌آوردن قدرت را در جدایی از خانواده و تک‌روی می‌بینند. 

موسوی‌نژاد خانواده را به‌کمک قهرمانش می‌آورد تا با کمک هم چالش‌ها را حل کنند. توجه به تصویرکشیدن جایگاه بانوان در جامعه نیز از نقاط قوت این فیلم است و مادر و دختر خانواده نقشی ویژه در تقابل با شخصیت‌های منفی دارند. قهرمانان این فیلم نمایندگان دو نسل هستند؛ نسلی که کودکی‌اش را با جنگ گذرانده و نسلی که در جنگ روانی است. متولد‌های دهه۶۰ و متولد‌های دهه۹۰ باهم همراه می‌شوند تا چالش‌های بازی را حل کنند و با عوامل پلیدی مبارزه کنند.

درنهایت هم فیلم مقدمه‌ای برای معرفی قهرمان اصلی می‌شود؛ قهرمانی که امیر‌مؤمنان و فاتح خیبر است؛ هنگامی در نبرد تاریخ با تحریف، تاریخ پیروز می‌شود که قهرمان نوجوان با هویت قهرمان اصلی آشنا می‌شود. اما گاهی موسوی‌نژاد آرش قهرمان داستانش را فراموش می‌کند و از جایی به بعد ما حضورش را در فیلم از دست می‌دهیم.

پشت پرده‌ای‌ها به صحنه می‌آیند

وقتی به ترکیب بازیگران فیلم نگاهی می‌اندازیم، تقریبا چهره شناخته‌شده‌ای را نمی‌بینیم، اما وقتی چشم‌هایمان را می‌بندیم و به فیلم گوش می‌دهیم، صدا‌های آشنا می‌شنویم؛ صدای هنرمندانی مانند حامد عزیزی و علی‌زکریایی که چهره‌های آنها برای مخاطب ناآشناست، در یک فیلم‌سینمایی ریسکی بزرگ و حرکتی جسورانه است که صدالبته با بازی‌های درستی که موسوی‌نژاد از آنها گرفته، نتیجه مثبت و مطلوبی درآمده است.

حامد عزیزی نزدیک به دو دهه است که به‌شکل مستمر در عرصه دوبله و گویندگی فعالیت می‌کند و به‌دلیل گویندگی شخصیت «پو» در مجموعه پاندای کونگ‌فوکار به یکی از گوینده‌های محبوب انیمیشن بدل شده است. عزیزی که بیشتر پشت میکروفون گویندگی فعالیت کرده، در دومین حضور سینمایی‌اش توانسته است قابلیت‌های جدیدی از خودش به نمایش بگذارد.

 از بازیگران دیگر فیلم می‌توان به محمد‌جهانپا اشاره کرد. محمد‌جهانپا، کارگردان خوش‌آتیه تئاتر، با اینکه بیشتر در فضای کارگردانی فعال بوده، با بازی جلو دوربین غریبه نیست و توانسته است بازی خوبی از خودش ارائه دهد و با نشان‌دادن قدرت بازی‌اش ثابت کرد که بازیگر تئاتر همیشه یک سروگردن از بازیگران معمولی بالاتر است.

فیلم «ایلیا، جست‌وجوی قهرمان» با همه نقاط قوت و ضعفش ظرفیت‌هایی را فعال کرده است که می‌تواند در تولید سایر آثار کودک‌ونوجوان در قالب‌های گوناگون ازجمله بازی، انیمیشن و فیلم و سریال استفاده شود. درواقع این فیلم ارزش بازخوانی تاریخ و بیان حقیقت را درک کرده است و به‌این‌ترتیب ارزشی دوچندان را به تولیدکنندگانش هدیه می‌کند.